Phong tục ngày Tết: Xưa và nay

Từ xa xưa cho đến ngày nay, Tết vẫn là một kì nghỉ, một phong tục của người Việt. Đây là dịp để các gia đình quây quần sum họp, là lúc để những người con đi làm ăn xa quê trở về với quê cha đất tổ. Gần đây, cứ mỗi dịp đầu năm, trên các diễn đàn trực tuyến hay trên mạng xã hội cung như báo chính thống đã có rất nhiều tranh luận về việc nên “gộp” Tết cổ truyền (Tết Nguyên Đán) vào tết Dương Lịch hay không. 

Không chỉ vài năm gần đây mà từ hàng thế kỷ trước, đã xuất hiện nhiều ý kiến về việc nên ăn Tết theo Dương lịch, bỏ lịch âm. Cứ mỗi dịp đầu năm thì những ý kiến đó lại trỗi dậy khắp các diễn đàn. Tuy nhiên, bất chấp những điều đó, hàng ngàn năm qua người Việt vẫn đón Tết cổ truyền, giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc. 

Vậy hôm nay hãy cùng VNG Tour tìm hiểu về các phong tục ngày Tết của người Việt xưa và nay nhé. 

Tục gói bánh chưng

Phong tục gói bánh chưng, bánh dày đã có từ thời các vua Hùng mở nước, do chàng hoàng tử Lang Liêu để lại. Phong tục ấy vẫn được duy trì cho đến ngày nay. Tết đến, nhà nào cũng phải gói bánh chưng Tết, nào vo gạo, đãi đổ, mổ lợn, mua lá dong rừng, chẻ lạt, và hì hục luộc bánh suốt đêm., ngọn lửa cháy bùng bùng, người ngồi canh bánh là trai thanh gái lịch hẹn nhau, sát vai nhau suốt đêm bên bếp lửa, mặc kệ ngoài trời mưa phùn gió bấc hay cái rét tái tê. 

Sáng hôm sau, khi bánh đã chín, chiếc bánh đầu tiên được vớt ra và bóc bánh để lên bàn thờ tổ tiên để tỏ lòng thành kính biết ơn. 

Tục trồng cây nêu

Câu ca dao nói về phong tục Tết: “Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ/ Câu Nêu tràng pháo bánh chưng xanhh”

Gần tết, ngoài đình trồng cây nêu cao nhất làng, các gia đình cũng trồng cây nêu bằng tre cao và thẳng nhất bụi tre nhà mình, trên đó treo là cờ ngũ sắc, con chim chiếc lá bằng sứ, quả chuông nhỏ cùng với những dải lụa màu. Đến ngày mùng 7 Tết gọi là ngày khai hạ mới hạ nêu, coi như đã xong một cái tết để bắt tay vào lao động, ai về quê ăn tết thì lại ra đi tiếp tục công việc của mình ở những chốn xa xôi. 

Tục chơi câu đối đỏ 

Ngày tết, trong nhà có mâm cỗ Tết, có bánh chưng xanh, có dưa hành vàng thì cũng không thể thiếu được câu đối trên hai cột nhà, có khi sơn son thếp vàng, có khi lụa đỏ và bình dân hơn cả chỉ là những tờ giấy hồng điều được cắt ra, viết những lời hay ý đẹp và treo lên vách. 

Phong tục chơi câu đối đỏ có từ rất lâu đời, từ khi ông cha  ta biết viết chữ, cả chữ Hán và chữ Nôm. 

Tục đốt pháo

Trong nhà ngoài sân đều sạch sẽ khang trang, thì cũng không thể thiếu được những tràng pháo chuột của những em bé thơ ngây, chỉ chơi trong ba ngày Tết, vừa vang rền vừa thơm mùi khói pháo. 

Tục mừng tuổi

Tục mừng tuổi đã có từ lâu, không phải là kiểu cho tiền vào phong bao đỏ, gọi là lì xì, kiểu này nguyên của người Trung Hoa với Hoa Kiều. 

Còn ở Việt nam, mừng tuổi bằng những đồng xu, đồng hào hoặc những tờ bạc còn mới tinh, và đưa tận tay những người được mừng tuổi. Khá giả hơn, có khi mừng tuổi bằng tất cả những loại tiền từ to đến nhỏ, để mong người nhận sang năm mới có thể thu nhận được tất cả những loại tiền như thế. 

Một nét đặc biệt nữa của tết xưa là sum họp. Ai đi đâu thì cũng có về sum họp gia đình, thăm họ hàng, quê hương. Cha mẹ mong con, anh em mong nhau, đến hàng xóm cũng hỏi thăm, nếu có người về thì cũng chia sẻ niềm vui ấy. 

Phong tục Tết Nguyên Đán ngày nay có gì khác

Ngày nay, đời sống kinh tế của nhiều nhà đã khấm khá hơn, thành thị không còn lo cái ăn, cái mặc quá vất vả, cũng không cần chắc bóp hàng tháng trời để lo từng tí một.

Chiều 30 Tết, chỉ cần dùng điện thoại là có đầy đủ hàng Tết vì vậy mà còn rất ít gia đình gói bánh chưng, người ta chỉ cần mua dăm bảy chiếc là xong. Thế là mất đi những đêm luộc bánh chưng đầy không khí Tết. Chỉ còn việc nhỏ là ít nhà ai còn mua lá cây rau mùi giá đun nước tắm, người ta dùng mỹ phẩm, nước hoa cho tiện.

Mấy ngày Tết, các thành viên trong gia đình còn coi thường việc sum họp, từ mâm cỗ tất niên đến mâm cỗ cúng sáng mùng một. Nhiều người rủ nhau đi nhà hàng, đi hát, đi dự những trò chơi mới từ nước ngoài du nhập vào. Cũng ít ai còn ăn những món “thịt mỡ” như trước nữa. Có người chuốc rượu nhau đến say xỉn, mà toàn là rượu đắt tiền. 

Phong tục cúng bái tổ tiên, nay có gia đình đơn giản đi nhiều nhưng có nơi lại phục hồi một cách thái quá, phục hồi cả cái hay lẫn điều dở, trong đó có cả bói toán, mê tín dị đoan. 

Tiền mừng tuổi là để chia vui ngày xuân, mong cho nhau làm ăn tấn tới, mừng nhau thêm một tuổi mới. Tuy nhiên, tục lệ này cũng có lúc bị người ta lạm dụng, cho tiền vào bao một số nào đó để đút lót, trả ơn, mong nhờ cậy sau này. 

Lâu nay đã thành một nét mới. Ở các thành phố lớn, đêm giao thừa người người tụ họp nhau tại một quảng trường để đón giao thừa, nghe thơ chúc Tết của Bác Hồ hoặc của Chủ tịch nước rồi về xông nhà cho gia đình mình với những mốt quần áo sang trọng và đẹp đẽ, đôi khi còn là quái dị. 

Tết của ngày nay, mâm cỗ không còn là quan trọng nhất nữa. Người ta coi chơi Tết quan trọng như, có khi còn quan trọng hơn ăn Tết. 

Nhưng dù có thay đổi gì chăng nữa thì ngày Tết vẫn được duy trì tính dân tộc, bởi người Việt Nam sống có tình nghĩa, thủy chung, tôn trọng truyền thống dân tộc. Đó cũng là một điều đáng trân trọng dù ngày nay không biết bao nhiêu thay đổi trong cuộc sống, từ văn hóa đến kinh tế, chính trị

Bài viết liên quan

CẨM NANG DU LỊCH TẠI ĐẠI LÝ – TRUNG QUỐC

I. Giới thiệu chung về Đại Lý – Trung Quốc Thành Đại Lý không chỉ là vùng đất xinh đẹp, trù phú trong các tiểu thuyết võ hiệp của Kim Dung mà còn được biết đến như một địa điểm du lịch Trung Hoa nức tiếng với nhiều công trình kiến trúc cổ, nền văn […]

Những địa điểm du lịch không thể bỏ lỡ khi đến với Kiến Thủy – Trung Quốc

Kiến Thủy hiện đang là một điểm du lịch thu hút đông đảo du khách mỗi khi có dịp đến với đất nước Trung Quốc rộng lớn. Với những vẻ đẹp về thiên nhiên cũng như văn hóa đặc biệt Kiến Thủy làm cho biết bao du khách phải mê mẩn với ” Thiên đường […]

ĐỊA ĐIỂM THAM QUAN TẠI BÌNH BIÊN – TRUNG QUỐC

Bình Biên – Trung Quốc là địa điểm tham quan vô cùng thú vị và mới lạ, thu hút được nhiều du khách quan tâm bởi đây là địa điểm mới lạ với vị trí địa lý không quá xa. I. Đôi nét về Bình Biên – Trung Quốc Bình Biên cách thành phố Côn Minh, […]

NHỮNG ĐỊA ĐIỂM THAM QUAN TẠI SHANGRILA – TRUNG QUỐC

Shangrila là một điểm đến đặc biệt tại Trung Quốc. Đây được biết đến là một thung lũng bất tử qua tiểu thuyết Lost Horizon của nhà văn James Hilton, một vùng đất được coi là thiên đường chốn trần gian. Không chỉ hiện diện trong tiểu thuyết, Shangrila là vùng đất có thực. I. […]